کاربرد ارزیابی چند معیاره مکانی ( SMCE) در مکان‌یابی دفن پسماند شهری (مطالعه موردی شهر تبریز)

در چند دهه اخیر ظهور و افزایش پدیده مصرف گرایی در کشورهای در حال توسعه به میزان قابل توجهی بر حجم پسماندهای شهری افزوده است. شهر تبریز به عنوان  یکی از متروپل‌‌های صنعتی و تجاری واقع در شمال‌غرب ایران، با وجود پیشرفت‌های مهم، هنوز به سیستمی سازمان یافته جهت دفع پسماندهای شهری مجهز نشده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، اعمال انواع عملیات تحلیل‌های مکانی، با بهره‌‌گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور مکان‌یابی محدوده های بهینه  با حداقل اثرات سوء زیست محیطی به‌منظور دفن پسماند‌های شهری است. بدین منظور، ابتدا کلیه مشاهده‌های محیطی (اکولوژیکی و اقتصادی  اجتماعی) مربوط به محدوده شهرستان تبریز به محیط نرم افزارهای IDRISI و ArcGIS وارد و پایگاه‌‌های اطلاعاتی ویژه دفن پسماندهای شهری تشکیل شد. سپس لایه های رقومی بر اساس استانداردهای موجود وزن‌دهی و طبقه بندی گردید. در مرحله سوم با هدف یافتن مکان‌های مناسب دفن، الگوریتم های مختلف تصمیم‌‌گیری چند معیاره مکانی نظیر تحلیل سلسله مراتبی،‌ترکیب خطی وزن‌‌‌دار به ترتیب بر لایه های موجود اعمال شد. بررسی نتایج اولیه مبین این واقعیت است که مدل طراحی شده با روش AHP ضمن انتخاب مکان دفن پسماندها در منطقه قابل قبول، مناطق دیگری را نیز پیشنهاد می‌‌کند. اما، با اجرای مدل WLC محدوده‌‌هایی با اندکی اختلاف در شمال‌غرب شهر تبریز استخراج می‌‌شود، که بر پایه شواهد میدانی و مقایسه نتایج حاصله، با واقعیت‌های موجود تطابق دارد. از آنجا ‌که هر کدام از مدل‌ها دارای محاسن ویژه‌ای هستند، محدوده هایی غربال شده توسط هر دو مدل:  AHPو WLC در محیط ArcGIS همپوشان و از مجموع اشتراک آنها، محدوده نهایی دفن پسماندهای شهر تبریز مکانیابی شد.